Aromaterapi ile Doğal Hormon Dengesi
Hormon dengesizlikleri, özellikle kadınlarda regl, hamilelik, doğum sonrası ve menopoz gibi evrelerde sağlığın birçok yönünü etkileyebilir. Aromaterapi ile hormonları dengelemek ve ruh hali dalgalanmaları, regl rahatsızlıkları ve menopoza bağlı sıcak basmaları gibi semptomları hafifletmek mümkün.
Bu yazımızda profesyönel bir aromaterapist olarak kadınlarda hormon sağlığını desteklemek için uygulamalarımda en sık kullandığım uçucu yağlardan bahsedeğim.
1. Misk Adaçayı (Salvia sclarea)
2014 yılında Journal of Phytotherapy Research dergisinde yayımlanan bir çalışma, misk adaçayı yağının solunmasının kortizol seviyelerini %36 oranında azaltabildiğini ve tiroit hormon seviyelerini (TSH) iyileştirebildiğini göstermiştir. Çalışmaya 50'li yaşlarında, bazılarına depresyon teşhisi konmuş menopoz sonrası 22 kadın katılıyor. Denemenin sonunda araştırmacılar, misk adaçayı yağının kortizolü düşürmede istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu ve ruh halini iyileştirerek anti-depresan özellikler sergilediği sonucuna varıyorlar.
Misk adaçayının en önemli faydalarından biri östrojen üretimini düzenlemeye yardımcı olmasıdır. Bugün infertilite (kısırlık), PCOS ve östrojene bağlı kanserler gibi birçok kadın sağlığı sorunu vücuttaki östrojen seviyelerinin aşırı yüksek olmasından kaynaklanmaktadır.
Aslında kadınlar doğal olarak östrojen üretirken, ksenoöstrojenler olarak bilinen bazı toksinler bu üretilen östrojenin normal işlevini bozabilir. Ksenoöstrojenler cilt bakım ürünleri, bazı gıda koruyucuları, plastikler, böcek ilaçları ve günlük hayatta daha pek çok üründe karşımıza çıkan toksinlerdir. Cildimiz güzelleşsin diye kullandığımız nemlendirici krem aslında biz fark etmeden hormon dengemizi bozuyor ve bizi sağlığımızdan ediyor yani.
Özetle ister kramplar için doğal bir rahatlama arıyor olun, ister östrojenle ilgili endişelerinizi yönetiyor olun, hormon dengesini desteklemek ve rahatlamayı teşvik etmek için formüle ettiğimiz karışımlarda ilk aklımıza gelen yağ misk adaçayıdır.
Fitoöstrojenik Özelliktedir: Misk Adaçayı, vücuttaki östrojeni taklit eden bitkisel bileşikler olan doğal fitoöstrojenler içerir. Bu da onu düşük östrojenle ilgili durumlar, örneğin menopoz semptomları için özellikle kullanışlı hale getiriren özelliklerinden biridir.
Adet Rahatsızlığını Hafifletir: Misk Adaçayı, kasları gevşetmeye yardımcı olan bir antispazmodik olarak hareket ederek krampları azaltmaya yardımcı olur
Stres ve Ruh Hali Dalgalanmalarını Azaltır: Sakinleştirici ve antidepresan özelliklere sahip olan Misk Adaçayı PMS ve menopoz da dahil olmak üzere genellikle hormonal değişikliklerle ilgili ruh hali dalgalanmalarına yardımcı olabilir.
Sıcak Basmalarını Hafifletir: Menopoza giren kadınlar için adaçayı, vücudun hormon seviyelerini dengeleyerek sıcak basmalarının şiddetini azaltabilir.
Nasıl Kullanalım?
Topikal Uygulama: Misk Adaçayı yağını taşıyıcı bir yağ ile (hindistancevizi veya jojoba yağı gibi) seyreltin ve regl sırasında krampları hafifletmek için alt karın bölgesine uygulayın. 1 çay kaşığı taşıyıcı yağa 1-2 damla misk adaçayı yağı damlatmak yeterlidir.
Difüzör Karışımı: 3-5 damla misk adaçayı yağını lavanta yağı ile birlikte difüzöre ekleyerek ruh hali dalgalanmalarına ve strese karşı sakinleştirici bir ortam yaratabilirsiniz.
Masaj Karışımı: Misk adaçayını taşıyıcı bir yağ ile karıştırın ve menstrüasyon sırasında krampları ve rahatsızlığı hafifletmek için hafif bir karın masajı için ya da lavanta ilavesiyle tüm vücut için kullanın.
UYARI: Rahim kasılmalarını uyarabileceğinden, hamilelik sırasında, özellikle ilk üç aylık dönemde adaçayı kullanmaktan kaçının.
2. Rezene (Foeniculum vulgare)
Östrojen Seviyelerini Destekler: Rezene yağı da fitoöstrojen içeren yağlarımızdandır, bu da özellikle menopoz sırasında veya östrojen seviyeleri düşükse hormonal dengeyi desteklemede yardımcı olur.
Adet Döngüsünü Düzenler: Rezene geleneksel olarak halk arasında adet döngüsünü düzenlemek için kullanılmıştır uçucu yağı da düzensiz adet gören kadınlar için faydalı olabilmektedir.
Şişkinliği ve Su Tutulmasını Azaltır: Rezenenin gaz giderici özellikleri, PMS ve menopozun yaygın semptomları olan şişkinlik ve su tutulmasına karşı yardımcı olabilir
Laktasyonu Teşvik Eder: Rezenenin galaktagog etkisi vardır, yani süt üretimini uyarabilir, bu da onu emziren kadınlar için yararlı hale getirir. Lakin belirtmeliyim ki rezenenin yoğun kullanımı olumsuz etkiler gösterebileceği için uzman görüşü almadan kullanılmamalıdır.
Nasıl Kullanalım?
Topikal Uygulama:Rezene yağını taşıyıcı bir yağ ile (hindistancevizi veya jojoba yağı gibi) seyreltin ve regl sırasında krampları hafifletmek ve şişkinliği hafifletmek için alt karın bölgesine uygulayın. 1 çay kaşığı taşıyıcı yağa 1-2 damla rezene yağı damlatmak yeterlidir.
Difüzör Karışımı: Genel hormonal dengeyi desteklemek için rezene yağını (3-4 damla) lavanta veya geranyum gibi diğer dengeleyici yağlarla dizüzörde kullanabilirsiniz.
Sindirim Desteği: Hormonal değişikliklerle ilişkili sindirim rahatsızlıklarını hafifletmek için birkaç damla rezene yağı taşıyıcı bir yağa eklenip saat yönünde mideye masaj yapılabilir.
UYARI: Rezene, östrojene benzer etkileri nedeniyle büyük miktarlarda veya uzun süre kullanılmamalıdır. Ayrıca hamilelik sırasında, özellikle de meme kanseri gibi östrojene duyarlı sağlık öyküsü olan kadınlar tarafından kullanılmamalıdır.
Diğer Uçucu Yağlar
Nane (Mentha Spicata)
Polikistik Over Sendromu (PCOS), genç ve orta yaşlı kadınlarda sıkça görülen bir hormonal dengesizliktir ve birçok kadın bu nedenle tedavi arayışına girer. Neyse ki, 2017 yılında yapılan bir araştırma, nane uçucu yağının testosteron seviyelerini düşürmeye ve folikül gelişimini desteklemeye yardımcı olarak PCOS semptomlarını hafifletebileceğini göstermiştir. Ayrıca, nane yağı, serinletici etkisiyle sıcak basmaları yönetmek için de etkili bir çözüm sunar
Neroli (Citrus aurantium)
Neroli yağı, limoni çiçeksi kokusu ile bilinir ve ağrı ve iltihabı hafifletme, cilt sağlığını iyileştirme ve uyku kalitesini artırma özellikleri ile bilinen uçucu yağımızdır. 2014 yılında yapılan bir çalışmada 63 menopoz sonrası katılımcı, 5 gün boyunca günde iki kez 5 dakika süreyle %0.1 veya %0.5 oranında seyreltilmiş Neroli yağı koklamış ve kontrol grubuyla karşılaştırıldığında, Neroli grubunda kan basıncının düştüğü, nabız oranlarının iyileştiği, östrojen seviyelerinin yükseldiği ve cinsel isteğin arttığı gözlemlenmiştir.
Lavanta (Lavendula angustifolia)
Lavanta, çok çeşitli terapötik faydaları ile bilinen, üzerinde en çok çalışılmış uçucu yağlarımızdan biridir. Hormonların dengelenmesine yardımcı olur, özellikle PMS ve menstrüel semptomlarla ilgili kramplar için ağrı kesici özelliktedir, ve stres ve depresyon duygularını azaltır. Ayrıca lavanta baş ağrısını da hafifletmesiyle bilinir.
PMS ya da hormonal dengesizliklerin en yaygın belirtilerinden biri, aniden ruh hali değişimleri yaşamaktır. Yapılan araştırmalar, lavanta yağı solumanın bu duygusal dalgalanmaları ve depresif hisleri hafifletmeye yardımcı olabileceğini gösteriyor. Bu rahatlamayı sağlamak için avuçlarınıza bir damla lavanta yağı damlatıp ovuşturun ve yaklaşık 10 dakika boyunca derin nefes alarak kokusunu içinize çekin
Hormonal Destek Masaj Yağı
3 damla misk adaçayı uçucu yağı
2 damla rezene uçucu yağı
2 damla lavanta uçucu yağı
2 yemek kaşığı taşıyıcı yağ (badem veya jojoba yağı gibi)
Nasıl Kullanılır?
Menstrüel krampları veya menopoz semptomlarını hafifletmek için yağ karışımını karnınızın alt kısmına veya sırtınıza hafifçe masaj yaparak uygulayın. Bu karışımı banyo suyuna da birkaç damla ekleyebilirsiniz. (banyo suyuna eklemeden önce süt veya tuz gibi dağıtıcı bir madde ile karıştırdığınızdan emin olun).
Şifa Olsun!
Referanslar
Lee KB, Cho E, Kang YS. Menopozdaki kadınlarda adaçayı yağı inhalasyonundan sonra 5-hidroksitriptamin ve kortizol plazma seviyelerindeki değişiklikler. Phytother Res. 2014 Nov;28(11):1599-605. doi: 10.1002/ptr.5163. Epub 2014 Mayıs 7. Erratum içinde: Phytother Res. 2014 Dec;28(12):1897. PMID: 24802524.
Bir Sıçan Modelinde Polikistik Over Sendromunda Ters Hormonal ve Folikülogenez Bozukluklarının Giderilmesinde Mentha Spicata (Nane) Uçucu Yağının Rolü. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5788221/
Perimenopozal kadınlarda uçucu yağ maruziyetinin tükürük östrojen konsantrasyonu üzerindeki etkileri. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28326753/
Citrus aurantium L. var. amara Uçucu Yağının Solunmasının Postmenopozal Kadınlarda Menopoz Semptomları, Stres ve Östrojen Üzerindeki Etkileri: Randomize Kontrollü Bir Çalışma. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4082953/
